dolus

dolus
прот. dolus bonus (см. bonus s. 3), обман, хитрость, ухищрение: 1) в обширнейшем смысле называется всякое действие стороны, не соответствующее истине и справедливости (bona fides-aequitas), что особ. иметь место: а) при exceptio doli (generalis), которая покоится на соображении, что предъявление претензии и требование осуществления таковой вопреки существующему возражению - есть действие contra bonam fidem и оправдывает защиту посред. exc. doli (tit. D. 44, 4. cf. I. 2 § 5. - 1. 7 eod.);

b) такой смысл обмана явствует из прибавления к actio de peculio и de in rem verso: "et si quis dolo malo domini captus fraudatusque actor est" (1. 36 D. 15, 1. cf. 1. 21 eod.);

e) в учении о вознаграждении за вред и убытки при обязательных отношениях dolus обозначает прямое, злонамеренное нарушение главного содержания обязательства в противоположность culpa (см. sub fine и 1. с.);

dolus malus, quem semper abesse oportet in iudicio emti, quod bonae f. sit (1. 6 § 9 D. 19, 1);

illud nulla pactione effici potest, ne dolus praestetur (1. 27 § 3 D. 2. 14. cf. 1. 17 pr. D. 13, 6. 1. 1 § 7 D. 16, 3. 1. 23 D. 50, 17);

cautio, stipulatio: dolum malum abesse afuturumque esse, clausula doli m s. de dolo m. (1. 22. 53. 119. 121 D. 45, 1. 1. 19 D. 46, 7. 1. 19. 22. § 7 D. 46, 8);

d) при всяком имущественном ущербе, вызванном злым намерением (dolus malus) кого-лб., потерпевшему предоставлен был преторским эдиктом общий иск, если нельзя было прибегнуть к другому какому-лб. специальному судебному средству, si alia actio non sit (1. 1 § 4. D. 4, 3. 1. 3 § 1 D. 47, 20);

e) при недозволенных противоправных действиях (вне обязательных отношений), под dolus разумеется положительная воля совершить противозаконное действие, напр. iudex tunc litem suam facere intelligitur, quam dolo malo in fraudem legis sententiam dixerit (1. 15 § 1 D. 5, 1. 1. 7 D. 2, 1. § 4 eod.), (1. 1-3 D. 2, 10), (1. 1 pr. 1 3 D. 11, 3), (1. 12. 26 § 1D. 9, 4), (I. 131. 150. 157 § 1 D. 50, 17. cf. 1. 36 § 3 D. 5, 3. 1. 52 D. 6, 1. 1. 1 § 7 D. 43, 3);

eum, qui dolo m fecerit, quominus possit restituere, perinde habendum, ac si posset (1. 15 § 10 D. 43, 24. cf. 1. 68 D. 6, 1. 1. 25 § 1 D. 24, 3), (1. 167 § 1. D. 50, 17), (1. 55 eod.), (1. 7 pr. D. 48, 8); (1. 22 pr. D. 48. 10); (1. 3 § 1 D. 47, 10);

impuberem furtum facere posse, si iam doli capax sit (1. 23 pr. D. 47, 2), (Gai. III. 211).

2) в строгом смысле слова обман имеет место тогда, когда одна сторона, желая склонить другую к принятию обязательства, употребила ко вреду последней нарочно такие ухищрения, без которых другая сторона не заключила бы договора. Сюда относятся actio doli (tit. D. 4, 3 C. 2, 21), exceptio doli (specialis). Такой обман служит основанием недействительности договора (1. 7 § 9 D. 2, 14. § 10 eod. - "inest dolo et fraus". 1. 1 § 2 D. 4, 3. 1. 3. D. 17, 2. 1. 43 § 2 D. 18, 1. 1. 13 § 4 D. 19, 1. 1. 36 D. 45, 1. § 1 J. 4, 13).

Латинско-русский словарь к источникам римского права. Изд. 2-е, дополненное. - Варшава, Типография К. Ковалевского. . 1896.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Полезное


Смотреть что такое "dolus" в других словарях:

  • Doluš — Pays  Croatie Comitat Primorje Gorski Kotar Municipalité Brod Moravice Population …   Wikipédia en Français

  • dolus — dȏlus m DEFINICIJA zamka, lukavština, prijevara; zla namjera, umišljaj, zlodjelo, zločin SINTAGMA dolus malus (izg. dȍlus mȁlus) trg. pravn. svjesno izazivanje zablude kod druge stranke (ili održavanje u zabludi) s namjerom da se time dovede do… …   Hrvatski jezični portal

  • Dolus — (lat.), diejenige Richtung des Willens, vermöge deren Jemand eine Rechtsverletzung mit dem Bewußtsein der Rechtswidrigkeit derselben begeht. Durch diese positive Richtung auf die Rechtsverletzung unterscheidet sich der D. von der Culpa (s.d.),… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Dolus — Do lus, n. [L., deceit; akin to Gr. ?.] (Law) Evil intent, embracing both malice and fraud. See {Culpa}. Wharton. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Dolus — ist eine Gottheit der Römischen Mythologie, siehe Dolos der Vorsatz in der Rechtswissenschaft Diese Seite ist eine Begriffsklärung zur Unterscheidung mehrerer mit demselben Wort bezeichneter Begriffe …   Deutsch Wikipedia

  • Dolus — (lat., widerrechtlicher Wille, Malice im engl. Recht), das wissentlich rechtswidrige Handeln, kommt im Zivil wie im Strafrecht in Betracht. Im heutigen Strafrecht ist der römisch rechtliche Ausdruck D. durch den Begriff »Vorsatz« verdrängt. Einer …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Dolus — (lat.), im Strafrecht der widerrechtliche, auf Begehung eines Verbrechens gerichtete Wille (doloses Verbrechen); im Zivilrecht absichtlich widerrechtliches Handeln. Von D. eventuālis spricht man, wenn der Täter den widerrechtlichen Erfolg zwar… …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Dolus — Dolus, lat., schlechte Absicht. Im Criminalrecht der Entschluß zur Begehung einer als strafbar erkannten Handlung; im Civilrecht die rechtswidrige, den andern benachtheiligende Täuschung. Im Gegensatz zu diesem d. malus nennt man d. bonus im… …   Herders Conversations-Lexikon

  • dolus — index deceit, machination, maneuver (trick), ruse, sham, stratagem Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton …   Law dictionary

  • DOLUS — locus Britanniae min. ex Monasterio evasit Ep. sedes, faciente Nomenoio Principe (qui ibi Epp. suis congregatis Regem se inungi curavit. Posita est urbs inter Abrincatuorum et Aletensium seu Macloviensium fines, Vastata a Normannis A. C. 944.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Dolus — Do|lus 〈m.; ; unz.; geh.〉 1. Arglist, auf Täuschung gerichteter Wille 2. Vorsatz ● Dolus eventualis bedingter Vorsatz [<lat. dolus „List, Täuschung“ + neulat. eventualis „etwaig, bedingt“] * * * Dolus   [lateinisch] der, , 1) Strafrecht: der… …   Universal-Lexikon


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»